Ustawa o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta
Stan prawny aktualny na dzień: 24.07.2018
Dz.U.2017.0.1318 t.j. – Ustawa z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta
Art. 26. prawa pacjenta
Udostępnianie dokumentacji medycznej
1.
Podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych udostępnia dokumentację medyczną pacjentowi lub jego przedstawicielowi ustawowemu, bądź osobie upoważnionej przez pacjenta.
2.
Po śmierci pacjenta dokumentacja medyczna jest udostępniana osobie upoważnionej przez pacjenta za życia lub osobie, która w chwili zgonu pacjenta była jego przedstawicielem ustawowym.
3.
Podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych udostępnia dokumentację medyczną również:
1)
podmiotom udzielającym świadczeń zdrowotnych, jeżeli dokumentacja ta jest niezbędna do zapewnienia ciągłości świadczeń zdrowotnych;
2)
organom władzy publicznej, w tym Rzecznikowi Praw Pacjenta, Narodowemu Funduszowi Zdrowia, organom samorządu zawodów medycznych oraz konsultantom krajowym i wojewódzkim, w zakresie niezbędnym do wykonywania przez te podmioty ich zadań, w szczególności nadzoru i kontroli;
2a)
podmiotom, o których mowa w art. 119 zlecenie przeprowadzenia kontroli ust. 1 i 2 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej, w zakresie niezbędnym do przeprowadzenia kontroli na zlecenie ministra właściwego do spraw zdrowia;
2b)
upoważnionym przez podmiot, o którym mowa w art. 121 nadzór nad podmiotem leczniczym niebędącym przedsiębiorcą ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej, osobom wykonującym zawód medyczny, w zakresie niezbędnym do sprawowania nadzoru nad podmiotem leczniczym niebędącym przedsiębiorcą;
3)
ministrowi właściwemu do spraw zdrowia, sądom, w tym sądom dyscyplinarnym, prokuraturom, lekarzom sądowym i rzecznikom odpowiedzialności zawodowej, w związku z prowadzonym postępowaniem;
4)
uprawnionym na mocy odrębnych ustaw organom i instytucjom, jeżeli badanie zostało przeprowadzone na ich wniosek;
5)
organom rentowym oraz zespołom do spraw orzekania o niepełnosprawności, w związku z prowadzonym przez nie postępowaniem;
6)
podmiotom prowadzącym rejestry usług medycznych, w zakresie niezbędnym do prowadzenia rejestrów;
7)
zakładom ubezpieczeń, za zgodą pacjenta;
7a)
komisjom lekarskim podległym ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych, wojskowym komisjom lekarskim oraz komisjom lekarskim Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego lub Agencji Wywiadu, podległym Szefom właściwych Agencji;
8)
osobom wykonującym zawód medyczny, w związku z prowadzeniem procedury oceniającej podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych na podstawie przepisów o akredytacji w ochronie zdrowia albo procedury uzyskiwania innych certyfikatów jakości, w zakresie niezbędnym do ich przeprowadzenia;
9)
wojewódzkiej komisji do spraw orzekania o zdarzeniach medycznych, o której mowa w art. 67e wojewódzkie komisje do spraw orzekania o zdarzeniach medycznych ust. 1, w zakresie prowadzonego postępowania;
10)
spadkobiercom w zakresie prowadzonego postępowania przed wojewódzką komisją do spraw orzekania o zdarzeniach medycznych, o której mowa w art. 67e wojewódzkie komisje do spraw orzekania o zdarzeniach medycznych ust. 1;
11)
osobom wykonującym czynności kontrolne na podstawie art. 39 zasady prowadzenia kontroli ust. 1 ustawy z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie informacji w ochronie zdrowia, w zakresie niezbędnym do ich przeprowadzenia;
12)
członkom zespołów kontroli zakażeń szpitalnych, o których mowa w art. 14 system zapobiegania i zwalczania zakażeń szpitalnych ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. z 2016 r. poz. 1866, 2003 i 2173), w zakresie niezbędnym do wykonywania ich zadań.
3a.
Dokumentacja medyczna podmiotów leczniczych, o których mowa w art. 89 zadania i obowiązki podmiotu leczniczego uczelni medycznej ust. 1 i 3 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej, instytutów badawczych, o których mowa w art. 3 uczestnictwo instytutu w systemie ochrony zdrowia ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o instytutach badawczych (Dz. U. z 2016 r. poz. 371, 1079, 1311 i 2260 oraz z 2017 r. poz. 202), i innych podmiotów udzielających świadczeń zdrowotnych uczestniczących w przygotowaniu osób do wykonywania zawodu medycznego i kształceniu osób wykonujących zawód medyczny jest udostępniana tym osobom wyłącznie w zakresie niezbędnym do realizacji celów dydaktycznych.
3b.
Osoby, o których mowa w ust. 3a, są obowiązane do zachowania w tajemnicy informacji zawartych w dokumentacji medycznej, także po śmierci pacjenta.
4.
Dokumentacja medyczna może być udostępniona także szkole wyższej lub instytutowi badawczemu do wykorzystania w celach naukowych, bez ujawniania nazwiska i innych danych umożliwiających identyfikację osoby, której dokumentacja dotyczy.
5.
Elektroniczna dokumentacja medyczna, o której mowa w art. 2 katalog pojęć ustawowych pkt 6 ustawy z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie informacji w ochronie zdrowia, jest udostępniana na zasadach określonych w przepisach tej ustawy.
Ustawa o zawodach lekarza i lekarza dentysty
Stan prawny aktualny na dzień: 24.07.2018
Dz.U.2018.0.617 t.j. – Ustawa z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty
Art. 42
Orzekanie o stanie zdrowia, wystawianie recepty lub zlecenia
1.
Lekarz orzeka o stanie zdrowia określonej osoby po uprzednim, osobistym jej zbadaniu lub zbadaniu jej za pośrednictwem systemów teleinformatycznych lub systemów łączności.
2.
Lekarz może, bez dokonania badania pacjenta, wystawić receptę niezbędną do kontynuacji leczenia oraz zlecenie na zaopatrzenie w wyroby medyczne jako kontynuację zaopatrzenia w wyroby medyczne, jeżeli jest to uzasadnione stanem zdrowia pacjenta odzwierciedlonym w dokumentacji medycznej.
3.
W przypadku, o którym mowa w ust. 2, recepty lub zlecenia, a w przypadku recepty i zlecenia w postaci elektronicznej, wydruk informacyjny, o którym mowa w art. 96b informacje o recepcie wystawionej w postaci elektronicznej ustawy z dnia 6 września 2001 r. – Prawo farmaceutyczne (Dz. U. z 2017 r. poz. 2211) i art. 38a informacja dla świadczeniobiorcy o wystawionym zleceniu w postaci elektronicznej ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1844), mogą być przekazane:
1)
przedstawicielowi ustawowemu pacjenta albo osobie upoważnionej przez pacjenta do odbioru recepty lub zlecenia, a w przypadku wystawienia recepty i zlecenia w postaci elektronicznej – wydruku informacyjnego;
2)
osobie trzeciej, jeżeli pacjent oświadczy podmiotowi udzielającemu świadczeń zdrowotnych, że recepty lub zlecenia, a w przypadku recepty i zlecenia w postaci elektronicznej – wydruk informacyjny, mogą być odebrane przez osoby trzecie bez szczegółowego określania tych osób.
4.
Upoważnienie lub oświadczenie, o których mowa w ust. 3, odnotowuje się w dokumentacji medycznej pacjenta albo dołącza do tej dokumentacji.
5.
Informacje o wystawieniu recepty lub zlecenia, o których mowa w ust. 2, zamieszcza się w dokumentacji medycznej pacjenta. Informację o osobie, której przekazano taką receptę lub
zlecenie, odnotowuje się w dokumentacji medycznej pacjenta albo dołącza do tej dokumentacji.
Jedyną osobą mającą prawo wglądu w informacje zdrowotne bez konieczności uzyskania zgody pacjenta jest przedstawiciel ustawowy. W tej roli może zatem wystąpić – rodzic małoletniego lub opiekun osoby ubezwłasnowolnionej.
Powyższe opisano wprost w art. 26 ust. 1 ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, który stanowi, że: Podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych udostępnia dokumentację medyczną pacjentowi lub jego przedstawicielowi ustawowemu, bądź osobie upoważnionej przez pacjenta. Z kolei, zgodnie z ust. 2 tegoż przepisu: Po śmierci pacjenta dokumentacja medyczna jest udostępniana osobie upoważnionej przez pacjenta za życia lub osobie, która w chwili zgonu pacjenta była jego przedstawicielem ustawowym.
tawy o ochronie danych osobowych, a także odpowiedzialność za naruszenie tajemnicy lekarskiej. Podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych jest więc zobowiązany zapewnić odpowiednią ochronę danych pacjenta. Zgodnie z art. 27 ust. 2 pkt 2 ustawy o ochronie danych osobowych zakazane jest przetwarzanie danych wrażliwych z wyłączeniem wyraźnie oznaczonych ustawowych zezwoleń. Przykładowo, przetwarzanie danych wrażliwych jest dopuszczalne, jeżeli prowadzone jest w celu ochrony stanu zdrowia, świadczenia usług medycznych lub leczenia pacjentów. O legalności dostępu pacjenta czy innych osób lub podmiotów do dokumentacji medycznej decyduje więc istnienie podstawy prawnej.
Osoba upoważniona
W imieniu pacjenta prawo dostępu do dokumentacji może uzyskać osoba przez niego upoważniona. Oświadczenie pacjenta o upoważnieniu do uzyskiwania informacji o stanie jego zdrowia i udzielonych świadczeniach medycznych, a także do otrzymania dokumentacji, ze wskazaniem imienia i nazwiska osoby upoważnionej, zamieszcza się lub dołącza do dokumentacji indywidualnej pacjenta, czyli do historii jego choroby (§ 8 ww. rozporządzenia). Jak wynika z § 8 rozporządzenia, przepisy rozróżniają dwa rodzaje upoważnień – do uzyskiwania informacji o stanie zdrowia i udzielanych świadczeniach oraz do pozyskiwania dokumentacji zawierającej takie informacje. W związku z powyższym pacjent udzielający upoważnienia może zadecydować, czy udzieli obu upoważnień czy tylko jednego. Pacjent może również złożyć oświadczenie, iż nikogo nie upoważnia do wglądu do jego dokumentacji medycznej albo nie złożyć żadnego oświadczenia. Adnotacja o braku złożenia oświadczenia powinna zostać, zgodnie z § 8 ust. 3 rozporządzenia, zamieszczona w dokumentacji indywidualnej pacjenta. W praktyce, w celu uniknięcia wątpliwości i ewentualnych problemów z ustaleniem osób uprawnionych do uzyskania informacji czy do dostępu do dokumentacji medycznej, pacjent po przyjęciu do szpitala lub po zgłoszeniu się do innej placówki medycznej powinien złożyć oświadczenie dotyczące upoważnienia innej osoby (np. osoby najbliższej) do dokumentacji medycznej w trakcie leczenia oraz na wypadek śmierci. Takie oświadczenie złożone przez pacjenta w formie pisemnej albo stosowna adnotacja sporządzona przez podmiot leczniczy powinny zostać zamieszczone w dokumentacji pacjenta.
ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA ZDROWIA
1)
z dnia 9 listopada 2015 r.
w sprawie rodzajów, zakresu i wzorów dokumentacji medycznej oraz sposobu jej przetwarzania